Brusselse stations onder handen genomen

[Asterix]

Brussel-Stad - Het voormalige treinstation Brussel-Congres wordt een cultureel centrum. Vanaf september vinden er een heleboel activiteiten plaats, zoals debatten over de stad en tentoonstellingen over de nieuwe architectuur.

De vzw Brussel-Congres wil het station op die manier weer in de stad plaatsen. Dat zegt Henri Simons, huidig voorzitter van de vzw Atomium en mede-oprichter van de vzw Brussel-Congres.

"We willen het station terug aan de mensen laten zien. Het was altijd gesloten en de minsen ging er lopen. Maar daardoor zagen ze het gebouw van (architect, red.) Brunfaut en het interieur van Fred Sage niet meer."

Het nieuwe culturele centrum krijgt subsidies van de Franse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschapscomissie (VGC) en de stad Brussel.

Sinds kort is er nieuw leven in het station Brussel-Congres. De vzw Bruxelles-Congrès, opgericht door acht enthousiaste vrijwilligers, gaf de polyvalente ruimtes onder de grond nieuwe bestemmingen, om er een rist artistieke activiteiten te ontplooien. Er vinden onder meer concerten en dj-sets plaats.

Dagelijks zoeven er honderden treinen door het ondergrondse station Brussel-Congres, op de as tussen het Noordstation en het Centraal Sta­tion. Per uur stoppen er ook zes, goed voor een handvol reizigers. Nog niet zo lang geleden – toen de nabijgelegen gebouwen van het Rijksadministratief Centrum nog volop in gebruik waren – was dat wel even anders. Dan wipten dagelijks duizenden ambtenaren uit de trein in Brussel-Congres, om vervolgens door het ondergrondse netwerk van gangen en liften rechtstreeks op hun bureaustoel te belanden. Sinds de renovaties aan de gebouwen zijn de reizigersaantallen niet alleen drastisch teruggelopen, ook het gebouw kwam er wat verloederd bij te liggen.

Een aantal Brusselaars is vastberaden daar verandering in te brengen. Zowat een jaar geleden gooiden acht vrijwilligers zich op het gebouw. Naast voorzitter Philippe Itschert en de artistiek directrice Esther Beck hoort ook Henri Simons, ex-schepen van Cultuur van de Stad Brussel en nu directeur van het Atomium, tot de vzw Bruxelles-Congrès. “Het gebouw lag er niet alleen verwaarloosd bij, ook de link met de wijk was zoek,” zegt Simons. “Veel mensen kennen het gebouw niet eens. En toch verrichtte architect Maxime Brunfaut, samen met Fred Sage – de man die ook het interieur van het Centraal Station verzorgde – hier prachtig werk. Brussel-Congres ging in 1952 open; het was toen een erg modern station. Zelf ken ik de bar van het station al jaren. Die was, samen met de strak vormgegeven loketten en enkele mooie wachtzalen, gesloten voor het publiek. Bruxelles-Congrès maakt niet alleen die tot voor kort onzichtbare, maar architecturaal waardevolle plekken weer publiek, we geven ze ook nieuwe, zinvolle functies.”

Aandachtspunten

Bruxelles-Congrès omschrijft zichzelf als een stedelijk project dat zich richt op het Brusselse modernistische patrimonium én als een kunstencentrum dat artiesten in uiteenlopende disciplines ondersteunt.

De initiatiefnemers concentreren hun activiteiten rond vier aandachtspunten. Simons: “Een eerste is hedendaagse muziek, en we zien die term heel breed. Van experimentele muziek en onderzoekende projecten tot dansavonden met dj’s: alles wat tussen die uitersten ligt, kan hier.”
“Een tweede uitgangspunt is het patrimonium, met in het bijzonder de modernistische architectuur. Op 11 oktober – het programma staat nog niet helemaal vast – plannen we debatten over het modernisme in Brussel.”

“In de derde plaats richt Bruxelles-Congrès zich op de beeldende kunst. Audiovisueel werk interesseert ons in het bijzonder. Al die dingen willen we in een sterk netwerk realiseren, ons vierde aandachtspunt. Dat netwerk is zowel lokaal als internatio­naal. Met La Médiathèque, die hier in Passage 44 achter de hoek huist, werken we bijvoorbeeld nauw samen. Hun muziek kunnen voorbijgangers hier beluisteren. Maar samenwerkingen gaat ook verder. Er zijn bijvoorbeeld goede contacten met Berlijn.”

De ruimten van Brussel-Congres zijn een netwerk van verschillende zalen, tunnels en een ruime trappenhal, rond de centrale bar. De architectuur is modern en zakelijk, maar altijd met een knipoog. In details en afwerking roepen felle kleuren, glimmende faience of met goud omzoomde zuilen het optimisme op dat voor de fifties zo typerend was.

De vzw geeft de ruimtes een nieuwe bestemming. Zo kan in het weekend – als er in het station geen treinen halt houden – de hele oppervlakte gebruikt worden voor party’s of concerten. De monumentale trappenzalen hebben naar verluidt een uitstekende akoestiek. In de oude wachtzaal doen de vakken waarin vroeger de dienstregelingen werden opgehangen, dienst als tentoonstellingsvitrines. Van zeven uur ‘s ochtends tot zeven uur ‘s avonds zijn op werkdagen gratis exposities te zien. Op ochtenden en middagen wil Simons ook de bar voor een hapje en drankje openhouden.

Bruxelles-Congrès vindt de meeste steun bij privésponsors. “De Franse Gemeenschap heeft een klein beetje bijgedragen, de Stad helpt met de tentoonstellingen,” zegt Henri Simons. “Met de Vlaamse Gemeenschap hebben we de eerste contacten gelegd. Van de NMBS huren we het gebouw. Organisatoren die de lokalen willen gebruiken voor veeleer commerciële evenementen, kunnen ze van ons huren. Voor artiesten en artistieke evenementen kunnen we verschillende soorten van samenwerkingen bespreken.”

Recyclart

Lijkt dit niet erg op wat Recyclart doet, de sociaal-culturele organisatie die in, onder en rond Brussel-Kapellekerk huist? Simons: “Historisch gezien lig ik ook aan de basis van Recyclart; intellectueel gezien vertrekken we min of meer vanuit dezelfde bekommernis. Maar er zijn grote verschillen. Recyclart is een veel groter project met ook een belangrijke socia­le poot. Wij zijn een lichtere onderneming. Uiteraard zijn er contacten met Recyclart, en die zijn uitstekend.”

Van 15 juli tot en met 9 september organiseert Wijnand Plaizier er de tentoonstelling Bruxelles moderne/Modern Brussel. De tentoonstelling bevat foto’s van het Brussel in de jaren 1950 door de Nederlandse fotograaf Cas Oorthuys (1908-1975) en foto’s van onbekende makers van de bouw van Brussel-Congres in de jaren 1950. Wijnand Plaizier: “De foto’s van Oorthuys kregen we in bruikleen van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, de andere komen uit de archieven van de NMBS. Ik maak ook acht prentbriefkaarten naar aanleiding van de tentoonstelling, in de toekomst komt er misschien ook een boekje uit over Brussel-Congres. Maar eerst moet het grote publiek kennis komen maken met deze buitengewone plek.”

Brussel-Centraal

Aan het station Brussel-Centraal werd een nieuwe toegang geopend aan de voet van de Kunstberg. Wie van de Keizerslaan of het Albertinaplein komt, moet daardoor geen omweg meer maken via de hoofdingang of de ingang aan Kantersteen.

Aan de trappen van de Kunstberg, aan het Dynastiegebouw, werd een nieuwe ingang gebouwd die toegang geeft tot de ondergrondse winkelgalerij. Van daar kan men makkelijk de perrons bereiken.

Ook nieuw is de rechtstreekse verbinding tussen de gerenoveerde ingang Putterij en de lokettenzaal, wat de bezoekers eveneens een omweg via de tussenverdieping of via de straat bespaart.

Brussel-Centraal is het drukste station van het land en de NMBS-Groep wil met de extra in- en uitgang de toegankelijkheid verbeteren. Brussel-Centraal ontvangt immers steeds meer klanten en is met 140.000 in- en uitstappende reizigers het drukste station van het land. De NMBS-groep investeert in totaal zo'n 33 miljoen euro in de modernisering van het station. Dat deelt de groep mee in een persbericht.

Het Centraal Station in het centrum van Brussel wordt momenteel grondig vernieuwd en krijgt een volledige opknapbeurt. De werken zullen tot 2008 duren.

Een nieuwe roltrap aan spoor 1 en 2 en ook andere delen van het station worden onder handen genomen. "Niet alleen uitbreiden, we willen ook en vooral renoveren. Het is een oud station dat meer dan 50 jaar bestaat," legt Guido Ardeel van Infrabel, de infrastructuurbeheerder van de Belgische spoorwegen uit. "We gaan vooral investeren in de renovatie, nieuwe verlichting, nieuwe en betere geluidsversterking zodanig dat de informatie naar de reiziger beter overkomt. We gaan vervolgens ook investeren in veiligheid. Zo komt er een vloerbedekking met een antislip-laag en we hebben ook aan de minder mobiele reizigers gedacht."

Infrabel investeert ruim 11,6 miljoen euro in de renovatie van het Centraal Station. De werken gebeuren voornamelijk 's nachts en in het weekend zodat de reizigers zo weinig mogelijk hinder ondervinden. In 2008 moet alles afgerond zijn.

Vorst

Pétitions-Patrimoine vindt dat het oude station van Vorst-Zuid beschermd moet worden. De vereniging lanceert een petitie.

Het station ligt ingekapseld tussen sporen en industrieterreinen, maar de patrimoniale waarde is groot. “Het gebouw is opgetrokken in 1862,” zegt de erfgoedvereniging, “en wordt toegeschreven aan Auguste Payen, die ook het oude Zuidsta­tion en de stations van Gent, Kortrijk en Oostende heeft gebouwd. Het stationsgebouw is typisch voor de eerste generatie Belgische stations en een van de zeldzame getuigenissen ervan in Brussel.”

Pétitions-Patrimoine ondernam onlangs actie voor de bescherming van oude spoorweggebouwen (het Blauw Huizeke op de Antwerpsesteenweg en een depot op Schaarbeek-Vorming; het eerste met succes).

BRON: FM Brussel

[Bartjedj]

Als ze nu zouden schrijven 'voormalig stationsgebouw Brussel-Congres'.
Pers en treinen...

BDJ

[Duikbril AM86]

Brussel-Congres is inderdaad een verwaarloosd station.
Der stoppen sinds december 2007 nu eindelijk 3 treinen per uur in beide richtingen (buiten de spits) in de plaats van de schramele 2 treinen per uur per richting.