Terugkomend op de splitsing. Ik weet zeker dan een tweeledige structuur goed kan functioneren, maar als de bedrijven allerlei lagen bureaucratie inbouwen om werkgelegenheid te verzekeren (men toont een zekere angst om in het personeelsbestand in te grijpen) dan creëer je geen situatie waarbij er goed met elkaar gewerkt kan worden.
Er is een vlaag van nostalgie naar het vroegere: "toen Infrabel en de NMBS nog een waren was er geen/minder bureaucratie, ging alles sneller en beter." Maar dat is niet zomaar terug als je weer terug één organisatie hebt. Muren kan je heel snel bouwen, maar afbreken is een ander verhaal. We leven bovendien nu in een andere realiteit. Die realiteit is dat de Europese Commissie eist dat er voor nationale spoorbedrijven een scheiding is tussen infrabeheerder en vervoerder(s). Terug naar een eengemaakte structuur is alleen daardoor al heel erg lastig. Ik begrijp de nostalgische gevoelens heel erg goed, maar het is gewoon heel lastig zo niet onmogelijk. En het hoeft ook niet zo problematisch te zijn, er zijn genoeg landen waar de spoorwegen (soms na opstartproblemen omdat de verhoudingen nieuw waren) na de splitsing gewoon goed functioneren, zelfs zonder holding: ga maar in Denemarken, Noorwegen of Zweden kijken. Daar hebben de vervoerders zich aan de nieuwe realiteit aangepast (meer concurrentie) en heeft de overheid een stevigere greep op de infrastructuur gekregen.
En dat was de bedoeling van de Europese Commissie: meer vrijheid voor de vervoerder om zich concurrerend op te stellen en meer greep op alles met betrekking tot de infrastructuur door de overheid. Niet om het spoorpersoneel het leven zuur te maken met allerlei extra bureaucratische lagen, dat is wat de NMBS-Holding ervan gemaakt heeft om (naar mijn inziens overbodige) werkgelegenheid in stand te houden. De pijn zit hem echt lokaal, te weten in de manier hoe de organisatie heeft gereageerd op de splitsing en niet puur in de ideeën van Europa want die hebben in veel landen positief uitgepakt. In veel landen is er nu veel meer aandacht voor de klant en is eindelijk inzichtelijk geworden welke problemen er met het spoorwegennet zijn, en ook achterstallig onderhoud of een gebrek aan investeringen hoort daarbij. Het momentum voor de trein is bijna niet groter dan nu, nu er een besef komt dat fossiele brandstoffen niet meer onbeperkt aanwezig zijn en onbeperkte mobiliteit heel veel problemen met zich meebrengt en de NMBS loopt de kans dit momentum te missen door een oerwoud van tijdverspillende procedures en besluiteloosheid door een uitdijende organisatie waarbij iedereen zijn zegje wil doen. En ik kan mij echt niet voorstellen dat dat alleen een gevolg is van de splitsing die Europa heeft opgelegd.
De holding heeft drie personeelsadministraties, drie ICT-afdelingen, drie financiële afdelingen, zit tot de nok gevuld met peperdure consultants en doet taken, zoals het beheren van een aantal stations, die ook door andere organisaties kunnen worden gedaan. Er zijn twee organisaties die hetzelfde doen maar op een andere manier. Daar gaat zoveel verspilling in zitten, er kan gewoon heel veel overbodig werk afgevoerd worden en als de werkverhouding tussen de NMBS en Infrabel wordt genormaliseerd in een nieuw pakket afspraken kom je beter uit de strijd dan met eilandjesdenken in een organisatie die eigenlijk nog een is.
Wil je de NMBS naast de treinen nog een rendabele nevenactiviteit geven, dan geef je de stationsgebouwen en stukken ongebruikt grond aan de NMBS en laat je Infrabel over de "transfer"zones gaan, dus de perrons, tunnels etc. De NMBS is dan in staat om bijvoorbeeld handelsactiviteiten uit te bouwen, grond te verkopen of panden te verhuren aan ondernemers, zodat er altijd een extra bron van inkomsten is om het treinverkeer financieel te ondersteunen. Het is geen groot geheim dat bijvoorbeeld de Nederlandse Spoorwegen staan te trappelen om winkelruimtes te huren op de Belgische stations voor hun formules, die zien de klanten al komen. Zoiets kan de NMBS ook
)
Om de goedkope bus te vervangen door een duurdere trein die minder flexibel is en vervolgens een jaar later die trein af te schaffen waardoor de regio volledig zonder OV zit? Dat dat federale niveau alsjeblief afblijft van het streekvervoer!