Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Alles over stations, sporen, bovenleidingen, veiligheidssystemen enz.
Plaats reactie
Knipex
Berichten: 326
Lid geworden op: 08 dec 2008, 09:32

Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door Knipex »

Als kind kan ik mij een spoorverbinding herinneren over de kanaalkom van Hasselt.
Echter staat die lijn niet in https://www.openrailwaymap.org of in de lijst van spoorlijnen http://users.telenet.be/pk/lijnen.htm#21A

Hier een foto van de spoorbrug over de kanaalkom: https://www.europeana.eu/en/item/202301 ... riref_1515

- Welke was de lijnnummer van deze spoorverbinding ?
- Waar sloot de lijn aan op L21A ? Waarom staat de lijn niet in openrailwaymap.org ?
stijn
Berichten: 302
Lid geworden op: 03 okt 2017, 08:27

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door stijn »

Gebruikersavatar
Shrek
Berichten: 12624
Lid geworden op: 01 feb 2006, 22:09

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door Shrek »

Knipex schreef: 24 aug 2021, 09:34 Als kind kan ik mij een spoorverbinding herinneren over de kanaalkom van Hasselt.
Echter staat die lijn niet in https://www.openrailwaymap.org of in de lijst van spoorlijnen http://users.telenet.be/pk/lijnen.htm#21A

Hier een foto van de spoorbrug over de kanaalkom: https://www.europeana.eu/en/item/202301 ... riref_1515

- Welke was de lijnnummer van deze spoorverbinding ?
- Waar sloot de lijn aan op L21A ? Waarom staat de lijn niet in openrailwaymap.org ?
Openrailwaymap is ook maar een ongeveer juiste kaart, gemaakt door amateurs, daar staat dus zeker niet alles op. Hetzelfde geldt voor de site van Paul, die is heel erg goed, maar ook niet 100% compleet.
jan_olieslagers
Berichten: 3476
Lid geworden op: 22 nov 2008, 19:00
Locatie: Ansião (PT)

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door jan_olieslagers »

Helemaal akkoord, @Shrek, behalve dat ik tussen de regels een suggestie lees dat kaarten door professionals wel 100% compleet en correct zouden zijn - dat heb ik ooit anders geweten.

Wat betreft openrailwaymap: baseert dat niet op de database van openstreetmap? Zoja, dan is er geen beperking om een account aan te maken en de extra informatie toe te voegen.
Ex-pendelaar op lijn 26 , ex-medewerker NMBS-informatica.
Gebruikersavatar
Steve
Berichten: 5287
Lid geworden op: 17 nov 2007, 10:51
Locatie: Brussel

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door Steve »

Zeer interessant in ieder geval en toch een zeldzame lacune in de genoemde bronnen als je weet dat het hier over een lijn van zo'n 2 km gaat.

Lijn 21A is in de loop der jaren duidelijk ook verlegd aan die kanten (en ook dat lijkt niet meteen terug te vinden in die bronnen), op de Cartesius-kaart zie je duidelijk nog het oude tracé en ook vandaag loopt daar een weg met de zeer toepasselijke naam "Oude Spoorbaan". Of het moet zijn dat de oude loop uitsluitend gebruikt werd voor die onbekende industrielijn en dat het gehele tracé bij de aanleg van de lijn richting Genk verlegd is, maar dat is pure speculatie.
nibura
Berichten: 51
Lid geworden op: 15 apr 2019, 13:25

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door nibura »

Bijna alle info hieromtrent valt terug te vinden in het boek '150 jaar spoorweggeschiedenis in Hasselt'
https://books.google.be/books/about/150 ... edir_esc=y

Van wat ik me nog herinner uit het boek:
- Er was dus inderdaad een aftakking van waar nu de nieuwe gevangenis staat tot aan de scheepvaartkaai (achter de huidige Albert Heijn ongeveer). De sporen op de scheepvaartkaai zijn overigens nog zichtbaar in de beton die er nu ligt. Dit is zelfs te zien op google maps.

- Lijn 21A volgde heel lang geleden (rond 1925) inderdaad het tracé dat nu de oude spoorbaan noemt, maar de bochtstraal was zodanig klein dat men ooit besloten heeft om de bocht te verbreden tot op het huidige tracé.

- Er was dus ook een spoorlijntje van Hasselt station naar de kop van de kanaalkom. Dit tracé is nog steeds goed zichtbaar en zou mogelijk gebruikt worden voor de spartacustram op te laten rijden. Vandaag is er een fietspad op het tracé aangelegd.

- Aan de andere kant van de stad had tot midden jaren '80 lijn 34 een noordelijker tracé dat nog goed zichtbaar is in het landschap. Toen de lijn werd geëlektrificeerd heeft men dit tracé wat zuidelijker en verhoogd gelegd om de bochten minder scherp te maken. Het tracé is vandaag een fietspad (ijzerweg en verder) en buiten de grote ring een straat (Wolskestraat). Er ligt hier ook een manuale wisselbediening in de tuin van één van de huizen naast deze weg.
nibura
Berichten: 51
Lid geworden op: 15 apr 2019, 13:25

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door nibura »

En via Geopunt en dan 'reis door de tijd' heb ik volgende luchtfoto uit 1971 gevonden:
Capture.PNG
dekooiker
Berichten: 1552
Lid geworden op: 14 okt 2007, 21:09
Locatie: FKI

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door dekooiker »

nibura schreef: 24 aug 2021, 13:11 - Lijn 21A volgde heel lang geleden (rond 1925) inderdaad het tracé dat nu de oude spoorbaan noemt, maar de bochtstraal was zodanig klein dat men ooit besloten heeft om de bocht te verbreden tot op het huidige tracé.

- Er was dus ook een spoorlijntje van Hasselt station naar de kop van de kanaalkom. Dit tracé is nog steeds goed zichtbaar en zou mogelijk gebruikt worden voor de spartacustram op te laten rijden. Vandaag is er een fietspad op het tracé aangelegd.
Er is in zekere zin nog wat bewaard gebleven van de oude installatie van lijn 21A, met name de sporen naar de wasstraat. Deze werden in de jaren '80 nog doodspoor Maaseik genoemd. Voor de gewone treinen moest B.19 destijds niets bijzonders doen om de treinen de wasstraat in te sturen. Voor de langere treinen diende men de korte rangering toe te passen, via enkele knoppen mrk en smrk. Deze praktijk werd smurken genoemd, naar de schakelaar smrk. Johnny Brauns heeft een mooie foto naast het kanaal genomen, op Flickr vindt u z'n foto's.

Wat de sporen naar de kanaalkom betreft haal ik me voor de geest dat ik op één van de oude kaarten in m'n archief daar nog resten van teruggevonden heb. Het tracé is zoals nibura zegt goed te zien op luchtkaarten en loopt over de Parklaan en Stokerijstraat. Het vertrok van wat men noemt Groep A (bundel A) alwaar destijds een loskaai was en 7 doodsporen zonder bovenleiding. De wisselbediening gebeurde door S.III.
De trein.
Alleen voor durvers.
Paul
Berichten: 1281
Lid geworden op: 09 feb 2008, 22:57
Locatie: FNU
Contacteer:

Re: Lijn 21A en verbinding met kanaalkom

Bericht door Paul »

Steve schreef: 24 aug 2021, 12:12 Zeer interessant in ieder geval en toch een zeldzame lacune in de genoemde bronnen als je weet dat het hier over een lijn van zo'n 2 km gaat.
De reden waarom deze aftakkingen - en het gaat hier om twee verschillende zaken: de verbinding vanuit Hasselt-station naar de kop van de kanaalkom, en de verbinding die van lijn 21A aftakte en via een brug over de kanaalkom Hasselt naar de kaaien langs het Albertkanaal liep - niet in mijn overzicht van Belgische spoorlijnen zijn opgenomen, is dat ik nooit een document heb gezien waarop deze aftakkingen een lijnnummer kregen. Dergelijke aftakkingen werden vaak beschouwd als behorende tot de installaties van het station zelf. Ook in Leuven en in Mechelen bijvoorbeeld waren er dergelijke spoorverbindingen die naar de plaatselijke kanaalkom of kanaalhaven liepen en die nooit een lijnnummer kregen. En ongetwijfeld zijn er nog veel meer dergelijke voorbeelden.
Lijn 21A is in de loop der jaren duidelijk ook verlegd aan die kanten (en ook dat lijkt niet meteen terug te vinden in die bronnen), op de Cartesius-kaart zie je duidelijk nog het oude tracé en ook vandaag loopt daar een weg met de zeer toepasselijke naam "Oude Spoorbaan". Of het moet zijn dat de oude loop uitsluitend gebruikt werd voor die onbekende industrielijn en dat het gehele tracé bij de aanleg van de lijn richting Genk verlegd is, maar dat is pure speculatie.
Het verleggen van lijn 21A ten noordwesten van Hasselt staat wel degelijk vermeld op mijn website. De reden daarvoor is de uitbreiding van het vormingsstation en de stelplaats Hasselt, waardoor de splitsing tussen de lijnen 35 en 21A meer naar het westen verlegd moest worden, en de aanleg van de 'spoordriehoek' (L. 35/1) ten westen van Hasselt, samenhangend met de 'mijnlijnen' omstreeks 1925.

Paul
http://users.telenet.be/pk/lijnen.htm
Vriendelijke groet,

Paul
http://belgischespoorlijnen.be
Plaats reactie